ТЕАТР — ИБРАТХОНА: ЖАМИЯТ ТАРБИЯСИДА САНЪАТНИНГ ҚУДРАТИ
Муаллиф: Раҳимова Гавҳарой
Театр инсоният маънавиятининг энг нуфузли таянчларидан бири сифатида минг йиллар давомида жамият тараққиётига хизмат қилиб келган. У нафақат бадиий завқ, балки ақлзаковат, хулқ-одоб ва маънавий поклик манбаи сифатида ҳам буюк аҳамиятга эга. Шу маънода театрни «ибратхона» деб таърифлаш бежиз эмас. Чунки саҳнада намоён бўладиган ҳар бир образ, ҳар бир драматик чорраҳа, ҳар бир руҳий тўлқин томошабин қалбига ўз таъсирини ўтказади.
Театрнинг маънавий-ахлоқий вазифаси
Театр ижтимоий ҳаётнинг ажралмас қисми бўлиб, у аввало инсонни тарбиялайди. Саҳнадаги воқеалар одамни ўйлантиради, қалбини безовта қилади, тўғри хулосага етаклайди. Хусусан, инсонийлик, садоқат, виждон, меҳр-оқибат, адолат каби абадий қадриятлар саҳна орқали янада жонли ва таъсирчан тарзда намоён бўлади.
Томошабин бир спектакл орқали бир умрлик ибрат олиши мумкин — бу театрнинг энг катта қудратидир.
Театр — жамият кўзгуси
Ҳар бир жамиятнинг маънавий даражаси унинг театрида кўринади. Саҳнада акс эттирилган образлар, муаммолар ва ғоялар орқали жамиятнинг ички ривожланиш суръатини кузатиш мумкин. Театр бор жойда:
— муаммолар муҳокамаси бўлади;
— юксак ғоялар тарғиб қилинади;
— радикализм, зўравонлик ва ахлоқий таназзулга қарши маданий иммунитет шаклланади.
Ибратхона сифатида театрнинг ўрни
Театр кишини ўзи билан ўзи «учраштиради». Саҳнадаги ҳар бир қаҳрамон томошабиннинг ички дунёсида мавжуд бўлган ҳиссиётларни уйғотади. Шунинг учун ҳам театр ибратхона:
— у инсонни ўз хатоси билан юзлаштиради;
— руҳий покланишга ундайди;
— адолатни англашга мажбур қилади;
— қалбдаги қотиб қолган дард ва қораликни ювиб юбориш қудратига эга.
Хулоса
Театр маданиятнинг юраги, жамиятнинг ўқитувчиси ва маънавиятнинг сақчиси ҳисобланади. Унда саҳналаштирилган ҳар бир асар — ибрат, ҳар бир образ — дарс, ҳар бир саҳна — ҳаёт ҳақиқатининг рамзидир. Шу боис театрни ибратхона деб аташ илмий жиҳатдан ҳам, маънавий жиҳатдан ҳам тўла асосга эга.
Муаллиф: Раҳимова Гавҳарой
